Aşağı Zağalı kəndində kitabələr

İrəvan quber­ni­yasının Yeni Bəyazet qəza­sında yerləşən Basarkeçər ra­yonundakı Aşa­ğı Zağalı (Ərgüş –  Ər­gün­kand)   kən­dində

Basarkeçər ra­yonu 11.06.1969-cu ildən – Varde­nis, Aşağı Zağalı kən­di 12.08.1946-cı ildən–Tsovak (Göllü) 

Dekorativ – tətbiqi sənət

Aşağı Zağalı kəndində möv­cud olan kita­bə­­lər qədim ya­şa­yış yerində azər­­bay­canlı­ların tarixi dövr­­dən yaşa­dı­­ğını təsdiq edən sənəd olduğu üçün er­­mənilər tərə­findən 1988-ci ildə azərbay­can­­lı­la­­rın de­por­­­ta­si­ya­sın­dan sonra ta­mamilə dağı­dı­lıb.

Aşağı Zağalı kəndinin qədim kitabələri haqqında azərbaycanlı tədqiqatçılarla yanaşı rus tədqiqatçı və arxeoloqları da əsaslı məlumat verib. B.Piotıovski özü­nün “BAHCKOE ЦАРСТВО" (Изда­тельство Восточной Литературы. Москва-1959) kitabının 31-ci səhifə­sin­də Aşağı Zağalı kəndi ərazisində ta­pıl­mış kitabələrdən söhbət açır və o kita­bədə bu ərazilərdə mövcud olmuş döv­lətin adının “Arkuniani–Arkukuni” kimi qeyd olunduğunu göstərir. Aka­demik B.Piotrovskinin ortaya qoyduğu tam an­laqlı bir toponimə–“Ərgün yurdu”, “Ərgün qalası” anlamına gələn “Arku­niani” kəlməsi uyğun gəlir. 1728-ci ildə tərtib olunmuş “İrəvan əyalətinin icmal dəftəri”nin 16-cı səhifəsindəki qeydlərdə Məzrə na­hiyəsində Ərgün kəndinin möv­­cud olması birmənalı şəkildə gös­tərilib.[i]

Aşağı Zağalı kən­di qədim ki­ta­­bələrlə zən­gin­dir. Buna gö­­rə­ də kitabə­lər ərazinin ta­ri­xi­nin tədqiqi edil­məsində mü­­hüm rol oy­na­yır.