- Tarixi
- E.ə.III minillik
- YerləşməƏvvəlki toponim
İrəvan quberniyasının Üçkilsə qəzasındakı Başsız [i]kəndində
[i] Başsız (Eçmiədzin) // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. I cild. Bakı: Şərq–Qərb. 2007. səh. 35. ISBN 978–9952–34–155–3.
- YerləşməHazırkı toponim
Üçkilsə rayonu–Eçmiədzin
- Təsnifatı
Memarlıq
- Mövcud vəziyyəti
Kəndin kənarındakı dağların altındakı mağaralar hal–hazırkı dövrdə də qalmaqdadır və erməni abidəsi kimi təqdim olunur.
- Məlumat
Dağın atında yerləşən mağaralar əhalinin müharibələr və erməni hücumlarından qorunmaq üçün istifadə olunub. Təbii yaranan mağara ətrafda yaşayan əhali tərəfindən genişləndirilib, yüzlərlə insanın sığınma məkanına çevrilib.[i] 1728-ci ilə aid mənbədə İrəvan əyalətinin Karbi nahiyəsində kənd adı kimi qeyd olunur. Əsli Baş Sisdir. 1590-cı ilə aid mənbədə Başsız, 1727-ci ilə aid mənbədə isə kəndin adı Baş Sis kimidir. Sis–Kiçik Asiyanın cənubunda Kiligiya əyalətində şəhər və mahal adıdır. Sis və Masis orta əsrlərdə Türkiyənin cənubunda Qaraman əyalətində iki qalanın adı olmuşdur. Mənbələrdə ilk dəfə XVI əsrdən məlumdur. Kənd Sisdən gəlmiş türklərin məskunlaşması nəticəsində yaranmışdır.[ii] Daha sonra kənddə ancaq azərbaycanlılar yaşayıb.
XVII əsrə aid erməni mənbəsinə görə Sis həm də Kozan adlanmışdır. Azərbaycanda XIX əsrdə Qarabağda yaşamış Quzanlı tayfasının adı da məhz Kozan mahalının adı ilə bağlıdır (bu elin adı Ağdam r-nunda Quzanlı kəndinin adında əksini tapmışdır). Bax: Qulaqsız.
Qərbi Azərbaycan İrsi
