Əsas şəkil

Kərimkənd kəndində qəbirüstü abidələr

Tarixi
VIII–IX əsrlər
Yerləşmə
Əvvəlki toponim

İrəvan qu­ber­­niyasının Ye­ni Bəyazid  qəzasında, indiki Kəvər rayonundakı Kərimkənd kəndində  

Yerləşmə
Hazırkı toponim

Kəvər ra­yo­nu–13.04.1959-cu ildən Kamo, Kə­rimkənd kən­di 02.03.1940-cı ildən Zax­kaşen adlandırılıb.

Təsnifatı

Memarlıq

Mövcud vəziyyəti

Azərbaycan-lı­la­rın burada qədim dövrdə yaşadığını təs­diq edən Al­ban və Oğuz dövrünə aid qəbirüstü abi­də­lər sübut ki­mi Qaranlıq ra­­yonunun ərazisindəki Xartlıq kən­din­­dən 6–8 km şimal-qərb­də 1988-ci il de­portasiyasına qədər qalırdı.

Məlumat

Qəbirüstü abidələr İrəvan qu­ber­ni­ya­sının Yeni Bəyazid  qəzasın­da, indiki Kəvər rayon[i] mərkəzin­dən 6 km cənub-qərbdəki Kərim­kənd ərazi­sin­dəki qədim qəbiristan­lıq­da yerləşir. Al­ban və Oğuz qə­birüstü abidələri qaya daşları yonu­la­raq hazırlanıb. Alban abidələrinin hündürlüyü 1,5–2 metr, Oğuz qəbir­lə­rinin hündürlüyü isə 2–3 metr ci­varında idi. VIII–1X əsrlərə aid qə­dim məzarlığın abidələri həm Alban mədəniyyətindən, həm də Oğuz kul­tun­dan xəbər verir. Oğuz abidələ­ri­nin varlığı kəndin təxmini hesabla 1500 illik yaşı olduğunu göstərir. Kəndin adına 1826–1829-cu illərdə baş vermiş İran-Rusiya, Turkiyə-Ru­siya müha­ribələri zamanı erməni-rus hərbi birləş­mələrinin Göyçədə da­ğıtdığı yaşayış məskənlərindən 67-sinin İ.Şopen tərə­findən hazır­lan­mış siyahısında rast gəlinir. XIX əs­rin ortalarında kənd öz əzəli sa­hib­ləri tərəfindən bərpa edilib və bu fakt 1873-cu ilə dair rəsmi sənəd­lər­də öz əksini tapıb. Belə ki, həmin il Kərimkənddə  115 azərbay­canlı­nın yaşadığı ermənilərin özləri tərə­fin­dən təsbitlənib, 1897-ci ildə bu gös­tərici 213, 1904-cu ildə 286, 1914-cu ildə isə 412 nəfər təşkil edib. 1914-cu ildə burada yaşayan er­mənilərin sayı artıq 511 nəfərə ca­tıb­mış ki, bu da demoqrafik vəziy­yə­tin onların xeyrinə kəskin surətdə dəyişməsi demək idi. 1918-ci ildə daşnak qoşunlarının kəndə basqını zamanı azərbaycanlı əhali soy­qırı­mı­na məruz qalıb. Sağ qalnlar isə kən­di tərk edib. 1922-ci ildə bir ne­çə ailə geri qayıdıb.

Toponim Kə­rim şəxs adı­na kənd coğ­ra­fi nomeni­nin qoşulması əsasında əmə­lə gəlmişdir. Antropotopo-nimdir. Quru­luşca mürək­kəb toponim­dir.
 


[i] Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Müəllifi: İ. M. Bayramov; Redaktorları: B. Ə. BudaqovH. İ. Mirzəyev, S. A. Məmmədov. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 2002, 696 səh