Qızıl Qoç ziyarətgahı

İrə­­van quber­ni­yasının Alek­sandropol (Gümrü) qə­za­sındakı (İn­di Qukasyan ra­yonunda) Qızıl Qoç kəndi[i]
 

1938-ci ildə kənd ermə­nilər tərəfin­dən Verin Qukasyan adlandırıldı. 1956-cı il­dən Qukas­yan rayonu­nun mərkə­zi­nə çevril­dik­dən son­ra 1960-cı il­də “Verin” sözü atıl­mış­­dır. 1990-cı ildən Aşosk

Memar­lıq

Qızıl Qoç pi­ri 1920-ci ildən er­mənilərin əha­­­təsində qal­dı. Boş qalmış kəndlərə ermə­ni­lər sahib ol­du­lar.

Kənd süxuru qırmızı rəngə çalan yaylaq yerinin adın­dan­dır. Yay­la­ğın adın­da­kı “qoç” sözü qırmızı rəngli daşdan yonul­muş qəbirüstü qoç heykəllə­ri­ni bildirir. Azərbaycan və indiki Er­mə­­nistan əra­zisində qoç hey­kəllərinin (qoç daşları­nın) mənşəyi məlum deyil. Lakin onların türk mənşəli xalqlara mən­sub olması şüb­həsizdir[i]

Qızıl Qoç ziyarətgahı eyniadlı kənd mərkəzinin yaxınlığında yer­lə­şən Bala­ca təpənin döşündə idi. Bu­raya ziyarətə gələnlər niyyət edən­də, əgər bir kiçik daşı pirə yaxın­laş­dı­randa daş yapışsaydı niyyət qəbul edil­miş sayılır, bu­nun əksi niyyətin baş tutmayacağını göstərirdi[i]. Qızıl Qoç ziyarətgahı böl­gə əhalisi tə­rə­fin­dən sınaqlı ziyarət­gah­lardan he­sab olunurdu. Pir kənd əha­lisi ilə ya­naşı, ətraf kənddən gələn sa­kin­lər tərəfindən də ziyarət edilir­di.

Kənddə Türkiyədən gə­lən erməni­lər yerləşdirilmişdir. 1918–1920-ci il­lərdə Qızıl Qoçda yaşayan türk əhali qırğına məruz qaldı. Kənddə Tür­kiyədən gələn ermənilər yerləş­di­rilmişdir.