Zeynalağalı kəndində kurqanlar (abidə, alətlər, qiymətli əşyalar)

İrəvan quber­niya­sının Ye­ni Bəyazid  qə­zasında, son­ralar Se­van rayonun­dakı Zeynal­ağalı kəndin­də

Zeynalağalı kəndi 1850-ci ildə Alek-sandrovka, 26.04.1946-cı ildən isə Çkalovka adlandırılıb.

Arxeoloji abidə

Kurqandan çıxarılan əşya­lar erməni­lər tə­rəfindən mə­nimsənilib, qə­dim dövr “er­mə­­ni eksponat­ları” kimi indiki Ermənistanın  mu­zey­lər­ində nümayiş olu­nur.

İçində qədim dövrə aid dəyərli əşya­ların olduğu kurqanlar Göyçə gölünün qərb sahilində, indiki Se­van şəhərindən 5 km cənub-şərqdə, Zey­nalağalı kəndinin əra­zisindəki qalada yerləşir. 

Göyçə hövzəsində o zaman ya­şayış üçün yararlı hesab edilən kəndlərin İ.Şopen tərəfindən tərtib olunmuş siya­hısında rast gəlinir. 1831-ci ilə dair sənədlərə görə er­məni vilayətinin tərki­binə qatıldığı zaman Zeynalağalının sırf azərbay­canlılardan ibarət 423 nəfər əhalisi olmuşdur.

1831–1873-cü illərdə kəndi  da­ğıdıla­raq[i] azərbaycanlıların ora­dan çıxarıl­ma­sına çalışılıb. 1840-cı illərdə kəndə ruslar, 1918-ci ildə ermənilər yerləş­diril­mişdir. Azər­bay­canlılar XX əsrin əvvəllərində (1905–1906-cı illərdə) kənddən qo­vulmuşdur[ii].

Toponim Zey­nalağa şəxs adına mən­sub­luq bildi­rən “-lı” şəkil­çi­sinin artırıl­ması ilə düzə­lib, “Zeynal­ağaya mənsub yer, kənd” de­məkdir. An­tro­potopo­nimdir. Quru­luşca düzəlt­mə toponim­dir.